İLÇEMİZİ TANIYALIM

Doğu Anadolu Bölgesinde, Siirt İline bağlı bir ilçe olan Pervari, kuzeyinde Hizan ve Bahçesaray, doğusunda Çatak ve Beytüşşebap, güneyinde Şırnak ili ile Eruh ilçesi, batısında da Aydınlar ve Şirvan ilçeleri ile çevrilidir. Siirtin doğu kesiminde yer alan Pervarinin topraklarını Güneydoğu Torosların uzantısı olan dağlar engebelendirmektedir. Akarsu vadileri ile bölünen bu dağlık alandaki belli başlı yükselti Yazlıca Dağı (Herakol Dağı) (2.953 m.)dır. Dağlık kesimlerin yüksek yerlerinde sulak çayırlarla kaplı yaylalar bulunmaktadır.

İlçe topraklarını Botan Çayının başlangıç kollarından Çatak Deresi, Bahçesaray deresi ve Büyükdere sulamaktadır. Ayrıca güney kesimindeki küçük akarsular da Hazil Çayı tarafından toplanmaktadır. Bu sular Habur Çayı aracılığı ile Dicle Nehrine katılır.

Deniz seviyesinden yüksekliği 1.380 m.dir. İl merkezine 96 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 1.459 km2 olup, 2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 31.093’tür.

İlçede karasal iklim hüküm sürmekte olup, yazları sıcak ve kurak, kışlar sert, soğuk ve yağışlı geçer. Yabani fıstık ağacının genel merkezlerinden biri olan Pervaride çok sayıda yabani fıstık ağacı bulunmaktadır.

İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında arpa, buğday, baklagiller, yem bitkisi, Siirt fıstığı ve sebzedir. Bunların yanı sıra üzüm, nar, şeftali, kayısı ve ceviz gibi ürünler de yetiştirilmektedir. Hayvancılıkta büyük ve küçükbaş hayvancılığın yanında arıcılık da yapılmaktadır. Pervari balı ile ünlenmiştir. Yöreye özgü Ankara keçilerinin koyu renkli tiftiğinden Siirt battaniyesi dokunmaktadır.

İlçenin İlkçağ tarihi konusunda yeterli bilgi bulunmamaktadır. Bununla birlikte tarihi kaynaklar ilçe tarihini Pers egemenliği ile başlatmaktadır. MÖ.332de Anadolu;nun büyük bir bölümünü ele geçiren Büyük İskender Pers hakimiyetine son vermiştir. İskenderin ölümünden sonra yöre Seleukosların egemenliğine girmiştir. MÖ.129da Partlar buraya hakim olmuş, ardından Romalılar ile Partlar arasında yöre, birkaç kez el değiştirmiştir. MS.63te yapılan bir antlaşma ile Siirt yöresi Arsaklılar tarafından yönetilmek üzere Romalılara bırakılmıştır. MS.V.yüzyılda Sasaniler, 637de de Araplar buraya hakim olmuştur. Bundan sonra Emevi ve Abbasi dönemlerinde Amil denilen beyler, ardından Ermeni prensleri ve Arap emirleri tarafından yönetilmiştir. Bizanslılar 927de buraya hakim olmuştur. XI.yüzyılda Bizansa bağlı olan Philaretos isimli bir Ermeni kral tarafından yönetilmiştir. XII.yüzyılda Artuklular, Anadolu Selçukluları yöreye egemen olmuştur. Yavuz Sultan Selim tarafından 1514te Çaldıran Savaşından sonra Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Eski ismi Bervade olan Pervari, XIX.yüzyılda Bitlis Vilayetinin Siirt Sancağına bağlı bir kaza olarak yönetilmiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra da kaza konumunu sürdürmüştür.

Pervari ilçesinde Ayvalıbağ (Tannur), Dolusalkım (Mektis) , Gölgeli (Deştelan) köylerinde bazı kale izlerine rastlanmaktadır. Ayrıca ilçede Abdurrahman Bin Avf Türbesi, Savtan Kalesi bulunmaktadır.

Pervari ilçesinin eski bir yerleşim yeri olduğu bilinmektedir. Ancak tarihine ışık tutacak kaynaklar yetersizdir. İlçe merkezinde ve muhtelif köylerinde yoğun şekilde Urartu, kısmen azınlık Hıristiyanlar ve nadiren doğu Roma (Bizans) kalıntılarına rastlanılmaktadır.     Pervari Osmanlı İmparatorluğu zamanında, Tanzimat'tan sonra 1852 yılında Siirt sancağının Eruh kazasına bağlı bir nahiye olarak mülki taksimatta yer almıştır. Cumhuriyetten önce ilçe olduğu bilinmekte ise de ilçe oluş tarihi kesinlikle saptanamamıştır.     Pervari Adiyan ve Şakiran adlı iki aşiretten oluşur. Cumhuriyetin kuruluşundan sonra, 1926 yılında devlet düzenine ve kurallarına uymak istemeyen Adiyan aşireti yöresel çapta isyan etmiş ancak isyan kısa zamanda bastırılmıştır.      Pervari ilçesi Siirt ilinin kuzey doğusunda yer almaktadır. Kuzeyini Hizan ve Bahçesaray ilçeleri, doğusu Çatak ve Beytüşşebap ilçeleri, güneyini Şırnak ili ve Eruh ilçesi, batısını ise aydınlar ve Şirvan ilçeleri çevrelemektedir. Alanı 1.459 km2’dir.      İlçe son derece dağlık olup sarp ve derin vadilerle birbirinden ayrılmış kompartımanlar halindedir. Vadilerin ayırdığı bölümlerde çeşitli yükseltilerde ova, plato ve dağlara rastlanılır. İlçe merkezinin denizden yüksekliği 1.380 metredir.      En önemli dağları Yazlıca ( 2.953 metre) ve Körkandil (2759 metre) dağlarıdır. Yazlıca büyük bir dağ silsileleri olup, üzerinde en yüksek mevkiler Nartepe ve Kumras tepesidir.      İlçenin en önemli akarsuları doğu batı yönünde akan Botan çayı ve Müküs çayıdır. Bunlar Güleçler köyü yakınlarında birleşirler. Yazlıca dağı eteklerinden çıkan Kilis çayı yine doğu batı yönünde akarak Botan çayı ile birleşir. Bunların dışında Çemikari, Masiro, Sinebel deresi, Zere ve Bakirma dereleri sürekli su taşıyan önemli derelerdir.      En önemli gölleri yazları bataklığa dönüşen Zervin ve Zirin gölleridir.